Çin Ekonomisi İkinci Çeyrekte Beklenenden Hızlı Büyüdü
Çin ekonomisi ikinci çeyrekte beklentilerin üzerinde büyüyerek, yıl sonu için belirlenen %5’lik büyüme hedefini yakalama yolunda ilerlemeye devam etti. Bu gelişme, politika yapıcıların büyümeyi desteklemek amacıyla ek teşvik adımları atma yönündeki baskısını da bir miktar hafifletti.
Çin Ulusal İstatistik Bürosu’nun Salı günü açıkladığı verilere göre, ülkenin gayri safi yurt içi hasılası (GSYİH) ikinci çeyrekte %5,2 oranında büyüdü. Bu oran, Reuters anketine katılan ekonomistlerin %5,1’lik beklentisinin üzerinde gerçekleşse de, birinci çeyrekteki %5,4’lük büyümenin gerisinde kaldı.
Tüketim Güçlü Kalmaya Devam Ediyor, Ancak Yavaşlama Sinyalleri de Var
Haziran ayında perakende satışlar yıllık bazda %4,8 artarak, Mayıs ayındaki %6,4’lük artışa kıyasla yavaşladı. Bu oran, Reuters anketindeki %5,4’lük beklentinin de altında kaldı.
Gıda ve içecek satışlarını da içeren yeme-içme harcamaları ise yalnızca %0,9 artarak Aralık 2022’den bu yana en zayıf performansı gösterdi.
Sanayi üretimi ise yıllık %6,8 artarak, %5,7’lik medyan beklentinin üzerinde gerçekleşti.
Yılın ilk yarısında sabit varlık yatırımları %2,8 artarak Reuters anketindeki %3,6’lık beklentinin altında kaldı. Özellikle gayrimenkul yatırımlarındaki daralma derinleşti: yılın ilk yarısında %11,2 oranında gerileyerek, ilk beş aydaki %10,7’lik düşüşü aştı. Altyapı ve imalat yatırımları da yavaşladı.
Ulusal İstatistik Bürosu Başkan Yardımcısı Sheng Laiyun, “Gayrimenkul sektörü hâlâ dip sürecinde” diyerek sektörü istikrara kavuşturmak için “daha güçlü destek” çağrısında bulundu.
Yılın ilk yarısında iç tüketim, GSYİH’nın %52’sine katkı sağladı. Sheng, bu oranın ikinci çeyrekte arttığını, dış ticaretin katkısının ise düştüğünü belirtti. Tüketici harcamalarını destekleyecek politikaların yolda olduğunu ve harcamaların sürdürülebilir biçimde toparlanması için gelirlerin artırılması gerektiğini vurguladı.
Sheng ayrıca, fiyat savaşlarının engellenmesi ve harcamaların teşviki sayesinde yılın ikinci yarısında tüketici fiyatlarında mütevazı bir artış beklediklerini söyledi.
Haziran ayında kentsel işsizlik oranı %5 seviyesinde sabit kaldı; bu oran Şubat ayında %5,4 ile son iki yılın en yüksek seviyesini görmüştü.
Ekonomist Intelligence Unit’ten Tianchen Xu, “Yılın ikinci yarısında büyümenin yavaşlaması olası olsa da %5’lik hükümet hedefi ulaşılabilir görünüyor” yorumunu yaptı ve Temmuz sonunda yapılacak Politbüro toplantısında yeni teşvik önlemlerinin açıklanmasını beklemediğini belirtti.
Ancak Xu, ivme kaybı yaşanması durumunda Pekin’in Eylül ayında hedefe ulaşmak için güçlü bir mali teşvik adımı atabileceğini de sözlerine ekledi.
Gümrük Tarifesi Belirsizliği
Nisan ayında ABD Başkanı Donald Trump, Çin’den ithalata uygulanan tarifeleri %145’e kadar yükselterek Pekin’i yeni teşvik önlemleri almaya zorladı. Bu kapsamda Çin, ihracatçılara finansal destek, yeni mezunları işe alan firmalara sübvansiyonlar ve tüketici ürünleri için takas programlarını genişletme gibi adımlar attı.
İki ülke Mayıs ayında çoğu tarifenin geri çekileceği bir ateşkes üzerinde anlaşmaya vardı. Haziran ayında Londra’da gerçekleştirilen görüşmeler sonrası, Çin nadir toprak elementlerinin ihracatı için onay sürecini hızlandırmayı kabul ederken, ABD de Çin’in ileri teknolojiye erişimi ve Çinli öğrencilerin ABD'de eğitim almasına yönelik kısıtlamaları geri alma yönünde adım attı.
Ancak nihai bir ticaret anlaşması için Pekin’in 12 Ağustos’a kadar Washington ile uzlaşması gerekiyor. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, CNBC’ye yaptığı açıklamada “önümüzdeki birkaç hafta içinde” Çinli muhatabıyla görüşmeyi beklediğini söyledi.
Pinpoint Asset Management başkanı Zhiwei Zhang, “En azından kısa vadede ticaret savaşı tehdidi azalırsa, Çin’in büyük bir mali teşvik ihtimali de düşer” dedi.
Teşvik Çağrıları Devam Ediyor
Çin ekonomisi, güçlü ihracat ve uygulanan destek önlemleriyle yılın ilk yarısında genel olarak sağlam bir zeminde ilerlese de, birçok ekonomist, büyümeye yönelik aşağı yönlü risklere dikkat çekerek yeni mali teşvik önlemleri çağrısında bulunuyor.
Oxford Economics’ten Louise Loo, Çin’in ABD’ye ihracatının bu yıl Haziran ayı itibarıyla %10,9 azaldığını, ancak Güneydoğu Asya ve Avrupa Birliği ülkelerine olan ihracatın sırasıyla %13 ve %6,6 arttığını belirtti. Ancak bu direncin, büyük ölçüde “fiyat indirimlerine” dayandığını ve Çin’in ticaret şartlarını zayıflattığını söyledi.
Çin’in GSYİH deflatörü — yani mal ve hizmetlerdeki genel fiyat değişimini ölçen geniş kapsamlı bir endeks — yıllık bazda %1,2 düşerek küresel finans krizinden bu yana en sert gerilemeyi kaydetti.
Çin Merkez Bankası (PBoC) danışmanı Huang Yiping ve iki diğer ekonomistin kaleme aldığı raporda, hanehalkı harcamalarını teşvik etmek ve ABD tarifelerinin etkisini dengelemek için Çin’in 1,5 trilyon yuanlık mali teşvik uygulaması ve faiz oranlarında daha fazla indirime gitmesi gerektiği belirtildi.
Aynı raporda, “zayıf TÜFE verileri, düşük PMI endeksleri, kırılgan kredi büyümesi ve yüksek göçmen işçi işsizliği gibi daha derin göstergeler ekonomide kırılganlığın sürdüğüne işaret ediyor” ifadeleri yer aldı.
Ekonomistler ayrıca, daha dengeli ve sürdürülebilir bir büyüme için Çin’in mali planları, emeklilik sistemi ve finansal sektörü etrafında yapısal reformlar gerçekleştirmesi gerektiğini vurguladı.
Kaynak: cnbc