Çin’de Tüketim Artarken ABD ile Ticaret Gerilimi Sürüyor

Çin’de Perakende Satışlar Hız Kazandı, Ancak Ekonomik Toparlanma Kırılganlığını Koruyor

Çin’in perakende satışları, hükümet desteklerinin tüketimi artırmasıyla birlikte Mayıs ayında 2023 sonlarından bu yana en hızlı artışını kaydetti. Ancak analistler, toparlanmanın sürdürülebilirliği için daha güçlü politika desteğine ihtiyaç olduğunu vurguluyor.

Ulusal İstatistik Bürosu’nun (NBS) Pazartesi günü yayımladığı verilere göre, Mayıs ayında perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre %6,4 artarak analistlerin %5’lik artış beklentisinin oldukça üzerinde gerçekleşti. Bu oran, Nisan ayındaki %5,1’lik artıştan da daha yüksek.

Satışlardaki bu sıçrama, uzun süredir deflasyon baskısıyla mücadele eden dünyanın ikinci büyük ekonomisi için olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

NBS Sözcüsü Linghui Fu, Mayıs ayında tüketimin artmasında, hükümetin tüketim mallarını yenileme programının, “618” e-ticaret kampanyası öncesi internet alışverişlerindeki artışın ve vizesiz giriş imkânının genişletilmesiyle Çin’e gelen yabancı turist sayısındaki yükselişin etkili olduğunu belirtti.

Ancak Fu, yılın ikinci çeyreğinden itibaren Çin ekonomisinin istikrarlı büyümeyi sürdürmesinin özellikle zorlaştığını ifade etti. Büyümeyi baskılayan faktörler arasında ticaret politikalarındaki belirsizlikleri de saydı.

Sanayi üretimi ise Mayıs ayında yıllık bazda %5,8 büyüyerek bir önceki ayki %6,1’lik artışın gerisinde kaldı ve %5,9’luk piyasa beklentisinin hafif altında gerçekleşti.

Yıl başından bu yana hesaplanan sabit varlık yatırımları, Mayıs sonu itibarıyla geçen yıla göre %3,7 arttı. Bu oran hem %3,9’luk Reuters beklentisinin hem de ilk dört aydaki %4’lük büyümenin altında kaldı. Özellikle gayrimenkul yatırımlarındaki daralma derinleşerek ilk beş ayda %10,7’ye ulaştı.

Pinpoint Varlık Yönetimi Başekonomisti Zhiwei Zhang, perakende satışlardaki yükselişin sürpriz olduğunu belirtirken, gayrimenkul fiyatlarındaki düşüşün tüketici güvenini zedeleyebileceği konusunda uyarıda bulundu.

NBS tarafından yayımlanan ayrı bir rapora göre, büyük şehirlerde (1. kademe) yeni konut fiyatları Mayıs ayında yıllık bazda %1,7 düştü. Orta ve küçük ölçekli şehirlerdeki (2. ve 3. kademe) fiyat düşüşleri ise sırasıyla %3,5 ve %4,9 oldu. Yetkililer, gayrimenkul piyasasındaki düşüşü durdurmak için daha fazla çaba gerektiğini vurguladı.

Ticaret Cephesinde Geçici İyileşme

Çin ile ABD arasında Mayıs ortasında varılan geçici gümrük anlaşması, Çin’in ihracatına kısa vadeli bir rahatlama sağladı. Anlaşma kapsamında taraflar, Nisan başında yürürlüğe giren yüksek tarifelerin büyük kısmını 90 gün boyunca askıya aldı. Bu durum bazı şirketleri sevkiyatlarını öne çekmeye ve alternatif pazarlara yönelmeye itti.

Bununla birlikte, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick’in açıklamalarına göre, Çin mallarına uygulanan %55’lik gümrük tarifeleri şimdilik aynı seviyede kalacak. Çin’in ABD’ye ihracatı Mayıs ayında yıllık bazda %34’ten fazla düşerek Şubat 2020’den bu yana en keskin gerilemesini yaşadı. Ancak Güneydoğu Asya, Avrupa Birliği ve Afrika’ya yönelik artan sevkiyatlar bu kaybı kısmen telafi etti.

Goldman Sachs, son iki ayın dış ticaret verilerinin Çin ihracatının dirençli olduğunu gösterdiğini ve ikili tarifelerin toplam ihracatı anlamlı ölçüde azaltmasının zor olduğunu belirtti.

İşsizlik ve Tüketim Cephesi

Çin’de Mayıs ayında kentsel işsizlik oranı %5 olarak gerçekleşerek Nisan ayındaki %5,1 seviyesinin altına indi ve Kasım 2023’ten bu yana en düşük seviyeye ulaştı.

Yurt içi talepteki zayıflık ise hâlâ politika yapıcılar için öncelikli bir sorun. Tüketici fiyatları art arda dört ay boyunca yıllık bazda düşerken, Mayıs ayında %0,1 geriledi. Üretici fiyatlarında ise yıllık bazda %3,3’lük bir düşüş kaydedildi.

Goldman Sachs’a göre, ihracattaki direnç ve ilk yarıda %5’in üzerinde bir büyüme ihtimali, Pekin’in ek teşvik adımlarını şimdilik ertelemesine yol açabilir. Ancak Economist Intelligence Unit’ten Tianchen Xu, özel tüketimde “üçlü baskı” öngörüyor: Yetkililere yönelik yeme-içme kısıtlamalarının sıkılaştırılması, “618” alışveriş kampanyasının sona ermesi ve hükümet sübvansiyonlarının askıya alınması.

Goldman Sachs, birçok şehirde tüketim mallarını yenileme programının geçici olarak durdurulduğunu, çünkü merkezi sübvansiyonların ilk iki diliminin tükendiğini ve yeni fonların henüz ulaşmadığını belirtiyor.

Ekonomistlere göre, yeni teşviklerin ancak ekonomi zayıflama sinyalleri verdiğinde devreye girmesi muhtemel.

Natixis’ten Kıdemli Ekonomist Jianwei Xu, CNBC’ye gönderdiği e-postada, “Talep tarafında ilave teşvikler olmazsa, tüketim toparlanması kısa ömürlü olacaktır” dedi.

Morgan Stanley Çin Başekonomisti Robin Xing ise ekonomik büyüme %4,5’in altına gerilerse, hükümetin tüketici sübvansiyon programı için yıllık mali kota artırımına üçüncü çeyrek sonu ya da dördüncü çeyrek başında gidebileceğini ifade etti.

Kaynak: cnbc