Çin İmalat Faaliyetleri Yükseliyor, Ancak Büyüme Kırılganlıklarla Karşı Karşıya

Çin’in Haziran ayındaki ihracata odaklı imalat sektörü faaliyetleri, ticaret kaynaklı olumsuzluklara rağmen beklenmedik şekilde büyümeye döndü. Salı günü açıklanan özel bir ankete göre, Caixin/S&P Global imalat satın alma yöneticileri endeksi (PMI) 50,4 seviyesine ulaşarak, Reuters’ın medyan tahmini olan 49,0’ı geride bıraktı ve Mayıs ayındaki 48,3’lük dip seviyeden toparlandı. Mayıs verisi, Eylül 2022’den bu yana en kötü daralma olarak kayıtlara geçmişti.

Caixin Insight Group’tan kıdemli ekonomist Wang Zhe, “Son dokuz ayın sekizinde imalat sektöründe büyüme görüldü, bu da piyasa koşullarının iyileştiğine işaret ediyor,” dedi.

Bu özel anketin sonuçları, Pazartesi günü açıklanan resmi PMI verilerinden farklılık gösterdi. Resmi verilere göre Haziran’da imalat faaliyetleri üçüncü ay üst üste daralma yaşadı, ancak önceki iki aya kıyasla hafif bir iyileşme söz konusuydu.

Goldman Sachs’ın Asya-Pasifik baş ekonomisti Andrew Tilton, Caixin PMI’nın olumlu seyretmesini, “Mayıs ortasında açıklanan ABD-Çin gümrük tarifesi indirimine yönelik gecikmeli bir tepki” olarak yorumladı. Tilton, iki anket arasındaki farkın anket zamanlaması ve şirket kapsamından kaynaklandığını belirtti.

Resmi PMI, 3.000’den fazla firmayı ve ağırlıklı olarak yukarı tedarik zincirindeki sektörleri kapsarken, Caixin anketi daha küçük bir örneklemle (500’den fazla çoğunlukla ihracatçı şirket) sınırlı kalıyor. Ayrıca resmi anket ay sonunda yapılırken, Caixin anketi ay ortasında derleniyor. Caixin PMI’daki artış, özellikle Kasım ayından bu yana en hızlı büyüyen üretim sayesinde gerçekleşti. Daha iyi ticaret koşulları ve teşvik faaliyetleri yeni siparişleri destekledi.

Buna karşın, yeni ihracat siparişleri Haziran’da üçüncü ay üst üste azaldı ve yılın ikinci yarısında ihracat için potansiyel riskler oluşturdu.

İmalat sektöründeki istihdam durumu olumsuz seyrini sürdürdü. İşverenler işe alım konusunda temkinli davranırken, maliyet kontrolüne öncelik veriyor. Tüketici ürünleri üreticilerinde yaşanan istihdam düşüşü diğer sektörlere göre daha derin oldu ve bu durum iş birikimlerinin artmasına yol açtı.

Yoğunlaşan fiyat rekabeti şirketlerin kâr marjlarını baskılıyor. Wang, “Şiddetli piyasa rekabeti üreticileri satışları artırmak için fiyat kırmaya zorladı” dedi.

Genel olarak işletme iyimserliği zayıfladı; dış ortamın zorlu ve karmaşık olduğu, iç talebin ise yeterince canlanmadığı belirtiliyor.

Çin’in arz fazlasını kontrol altına alma çağrılarına rağmen, imalat sektörü 2025’in ilk çeyreğinde ülke ekonomisinin yaklaşık %26’sını oluşturdu.

Çinli ihracatçılar, ABD tarifelerinin 90 günlük ticaret ateşkesinin Ağustos ortasında sona ermesiyle yükselecek tarifelerden kaçınmak için sevkiyatları öne çekmeye çalışıyor. İki tarafın bu süreyi daha da uzatıp uzatmayacağı ise henüz netlik kazanmadı.

Son iki ayda ihracat, ihracatçıların özellikle Güneydoğu Asya ülkeleri ve Avrupa Birliği pazarlarına yönelmesi sayesinde görece güçlü seyretti. ABD’ye yapılan ihracat ise Nisan’da %21’in üzerinde, Mayıs’ta ise yıllık bazda %34,5 oranında geriledi.

Morgan Stanley ekonomistleri, önceden öne çekilen ihracatın yavaşlamaya başladığına ve ABD ile diğer pazarlara ihracat ivmesinin zayıfladığına dikkat çekti.

Nomura’dan ekonomistler, ABD tarifelerinin devam etmesi nedeniyle ABD-Çin ticaret anlaşmazlığının küçük ihracatçılar üzerinde orantısız etkisi olduğunu belirtti.

Öte yandan, Evercore ISI’nin Çin baş ekonomisti Neo Wang, Çin ile ABD arasında sentetik opioid fentanyl konusundaki anlaşmazlığın çözümüne yaklaşıldığını ve bunun ABD’nin Çin mallarına uyguladığı %20’lik fentanyl tarifesinin kaldırılmasına yol açabileceğini söyledi.

Çin geçen ay, ABD ile nadir bir toplantı sonrasında fentanyla ilişkin iki öncü kimyasal maddeyi kontrol altına alma listesine ekledi. Toplantıda Çin İçişleri Bakanı Wang Xiaohong, Washington ile uyuşturucu kontrolü konusunda iş birliği yapmaya istekli olduklarını ifade etti.

Kaynak: cnbc