Piyasalar Bankacılık Stresi ve Güvenli Liman Talebiyle Yön Arıyor
Küresel piyasalar haftanın son işlem gününe karışık bir seyirle giriyor. ABD’de bölgesel bankalarda yeniden ortaya çıkan dolandırıcılık vakaları, hisse senetleri üzerinde satış baskısı yarattı. Avrupa’da ise bilançoların güçlü gelmesi ve gıda-içecek sektöründeki toparlanma, endeksleri yukarı taşıdı. Asya tarafında tablo karışıktı; Hong Kong borsası, Çin Komünist Partisi’nin 20–23 Ekim tarihleri arasında yapılacak olan 4. Genel Kurulu öncesinde zayıf kaldı.
Risk iştahının azaldığı ortamda volatilite sert biçimde yükseldi. ABD’de VIX endeksi yüzde 22’yi aşan bir artışla 25,3 seviyesine çıktı. Bu durum, yatırımcıların korunma amaçlı pozisyonlara yöneldiğini gösteriyor. Güvenli liman talebi artarken ABD tahvilleri, altın ve gümüş rekor seviyelere yükseldi.
ABD hisse piyasalarında S&P 500 yüzde 0,6, Nasdaq 100 yüzde 0,5 ve Dow Jones 301 puan düşüşle günü tamamladı. Zions Bancorporation ve Western Alliance’ın dolandırıcılıkla bağlantılı krediler açıklaması, bölgesel banka hisselerinde satış dalgasını tetikledi. Zions hisseleri yüzde 13, Western Alliance ise yüzde 11’e yakın geriledi. Buna karşılık Nvidia, yüzde 1’in üzerinde değer kazanarak yarı iletken sektörüne destek verdi. Piyasada odak noktası, önümüzdeki hafta gelecek banka bilançoları ve ABD yönetiminin gümrük tarifeleriyle ilgili olası açıklamaları olacak.
Avrupa’da tablo daha pozitifti. STOXX 600 endeksi yüzde 0,7 yükselirken, gıda-içecek hisseleri başı çekti. Nestlé, yaklaşık 12 bin kişiyi işten çıkarma planı açıkladı; bu hamle yatırımcılar tarafından maliyet disiplini sinyali olarak yorumlandı. Almanya merkezli Sartorius yüzde 7,5, Nordea Bank yüzde 3,5 yükseldi. Buna karşın Whitbread hisseleri zayıf sonuçların ardından yüzde 10 geriledi. Fransa’da hükümetin güvenoyu almasıyla politik riskler azaldı ve CAC endeksi toparlandı.
Asya tarafında Hang Seng endeksi yüzde 0,1 düşüşle 25.888 puana geriledi. Yatırımcılar Çin’den gelecek üçüncü çeyrek büyüme ve perakende satış verilerini bekliyor. Elektrikli araç üreticisi Nio, Singapur’un GIC fonu tarafından açılan dava sonrası yüzde 13 kaybetti. Çip üreticisi SMIC de sektördeki zayıf görünüm nedeniyle yüzde 2,6 düştü. Buna karşın sigorta hisseleri, defansif alımlar sayesinde endekse sınırlı destek verdi.
Kripto para piyasalarında da riskten kaçış eğilimi belirginleşti. Bitcoin 108.000 dolara, Ethereum 3.900 doların altına geriledi. Hem Bitcoin hem de Ether ETF’lerinden çıkışlar gözlendi. Paxos’un 300 trilyon dolarlık yanlış basım hatası kısa sürede düzeltilse de, piyasalarda tedirginlik yarattı. “Korku ve Açgözlülük Endeksi” 22 seviyesinde, yani piyasada hâlâ aşırı korku hâkim.
Tahvil cephesinde, güvenli liman talebi ABD Hazine kâğıtlarına güçlü alım getirdi. İki yıllık tahvil faizi yüzde 3,4’e düşerek son üç yılın en düşük seviyesini gördü. On yıllık faiz ise yüzde 3,95 civarında seyrediyor. Bu hareket, yatırımcıların resesyon riskini yeniden fiyatladığına işaret ediyor.
Emtia piyasalarında ise tablo oldukça farklı. Bloomberg Emtia Endeksi haftalık bazda yüzde 2’nin üzerinde artış göstererek son üç yılın zirvesine çıktı. Altın yüzde 10, gümüş yüzde 13 değer kazandı ve her iki metal de tarihî seviyelere ulaştı. Platin ve paladyum gibi değerli metaller de bu ralliye eşlik etti. Tarım emtialarında kahve, mısır ve buğday yükseliş eğiliminde. Enerji tarafında ise zayıf talep ve ABD-Çin geriliminin etkisiyle Brent petrol 60 dolar seviyesinin altına yaklaştı.
Döviz piyasasında ABD doları karışık bir görünüm sergiledi. Euro/dolar paritesi 1,17 seviyesinin üzerine çıkarken, dolar/yen kuru 150 seviyesinin altına indi. Yen’in güçlenmesinde riskten kaçış etkili oldu. Avustralya doları ise Japon yeni karşısında eylül başından bu yana en düşük seviyelerine geriledi.
Makro cephede öne çıkan gelişmeler arasında İngiltere Merkez Bankası üyeleri Greene ve Breeden’in gün içindeki konuşmaları yer alıyor. ABD tarafında ise hükümet kapanması nedeniyle ekonomik verilerin açıklanmasında gecikmeler yaşanabilir.
Günün şirket gündeminde American Express, Reliance Industries ve Volvo’nun bilançoları bulunuyor. Gelecek hafta ise bilanço sezonu hız kazanacak; Tesla, Netflix, Amazon, Coca-Cola ve Procter & Gamble gibi devlerin raporları yatırımcıların odağında olacak.
Genel olarak, küresel piyasalarda “kırılgan ama panik olmayan” bir atmosfer hâkim. Banka kaynaklı stres ve artan volatilite, risk iştahını baskılasa da güvenli limanlara yönelim güçlü. Yatırımcılar için önümüzdeki günlerde belirleyici olacak unsurlar; bankacılık bilançoları, İngiltere Merkez Bankası konuşmaları ve Çin’den gelecek ekonomik veriler olacak.